www.legnickiepole.fora.pl

Gość

Do Radnych

Mandat radnego to zbiór praw i obowiązków reprezentanta wspólnoty samorządowej, który obejmując swą funkcję zobowiązuje się przestrzegać prawa i rzetelnie wykonywać obowiązki. Według Słownika języka polskiego, „prawo” oznacza między innymi uprawnienie przysługujące komuś zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Pojęcie to należy zaliczyć do kategorii normatywnej, gdyż sformułowaniem tym posługuje się przede wszystkim ustawodawca. Następstwem jest stosowanie tego pojęcia w języku prawniczym, czyli w różnego rodzaju omówieniach, interpretacjach, komentarzach i opiniach. Składając ślubowanie radny jednoznacznie stwierdza, że wszystkie obowiązki są mu dobrze znane i świadomie godzi się je wykonywać. Są to obowiązki nałożone na radnego nie tylko przez przepisy prawa. Innym ich źródłem mogą być np. zobowiązania wynikające z programu wyborczego czy kodeksu etycznego.

Radny winien być wzorem i przykładem do naśladowania. Nie może pozwolić sobie na niestosowne zachowanie, ponieważ jest reprezentantem mieszkańców i takie zachowanie godzi również w dobre imię samorządu, który reprezentuje. Ślubując rzetelne sprawowanie swoich obowiązków zobowiązuje się do sumiennego i aktywnego działania nie tylko w samych obradach rady i komisji, ale i poza nią. Radny został wybrany po to żeby sam działał i aktywizował do działania innych. Zobowiązuje się do solidnego wykonywania swoich obowiązków.

Radny powinien za każdym razem szczegółowo uzasadniać wszystkie podejmowane decyzje i przedstawiać czynniki, które były ich podstawą. Działania radnego powinny być na tyle skonkretyzowane, aby mógł być z nich rozliczany. Powinien działać w sposób jawny, publicznie przedstawiać swoje plany i zawsze być gotowym ponieść konsekwencje swoich działań.

Radny wykonuje swoje obowiązki z myślą o wspólnocie samorządowej i mieszkańcach. Nie podejmuje działań mając na uwadze tylko swoją popularność i własne interesy. Radny wykonuje swoje obowiązki rzetelnie poprzez działalność na wielu płaszczyznach, a kontakty z mieszkańcami są tylko jedną z nich. Bardzo ważne są dobre relacje z pozostałymi radnymi, współpraca z wójtem, zarządem powiatu, aktywność podczas prac w komisjach, obecność na sesjach rady i składanie interpelacji.
W Europejskim Kodeksie Radnych zwraca się również uwagę na rzetelne wykonywanie obowiązków w sferze budżetowej i finansowej, np. z zakresu kontroli gospodarki finansowej i wykonywania budżetu w ramach funkcjonujących komisji rady, przy udzielaniu absolutorium.

Uczciwe wykonywanie obowiązków
Uczciwe wywiązywanie się z obowiązków można rozumieć w kilku aspektach. Pierwszy z nich to uczciwe postępowanie wobec wyborców. Radny powinien jasno przedstawiać nawet najtrudniejsze sprawy, szczerze mówić o problemach i zagrożeniach. Nie może zwodzić swoich wyborców, ani świadomie gmatwać spraw, licząc, że w przyszłości „same się rozwiążą”. Jeśli czegoś nie udaje mu się przeforsować w radzie lub jej komisjach, powinien o tym otwarcie powiedzieć wyborcom. Mieszkańcy łatwiej zrozumieją np. przesunięcie terminu kosztownej inwestycji gminnej, jeśli o jego powodach będą informowani na bieżąco i w sposób przekonywujący.

Drugi aspekt uczciwości to niewykorzystywanie do swoich prywatnych celów pozycji, jaką daje funkcja radnego. Radny jest przedstawicielem mieszkańców i reprezentuje ich interesy. Na ich rzecz pracuje i z ich kredytu zaufania korzysta. Dlatego nie może wykorzystywać piastowanego stanowiska do realizacji swoich własnych interesów, korzystać z funkcji po to, by osiągać finansowe lub inne materialne korzyści dla siebie, swojej rodziny czy przyjaciół. Ponadto radny ma obowiązek ujawnienia wszystkich sytuacji, w których jego interes prywatny jest w konflikcie z interesem publicznym. W przypadku ich zaistnienia powinien dołożyć wszelkich starań, żeby konflikt ten został rozstrzygnięty bez uszczerbku dla interesu publicznego. Radny nie może wobec zewnętrznych osób podejmować finansowych lub innych zobowiązań, które to zobowiązania mogłyby wpływać na sposób wykonywania przez niego obowiązków.

Dbałość o dobro gminy (wspólnoty samorządowej powiatu) i dobro mieszkańców
Dobro gminy (wspólnoty samorządowej, powiatu) realizuje się poprzez skuteczne zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, np. z zakresu ochrony zdrowia, edukacji publicznej, kultury fizycznej i turystyki, i wielu innych. Jednak żeby dobrze zdefiniować potrzeby danej jednostki samorządu terytorialnego, trzeba poznać potrzeby mieszkańców. Nie stanowią oni jednolitej grupy, a ich stosunek do gminy, władz lokalnych, oczekiwania i poglądy są bardzo różne.

Radny powinien doskonale orientować się, jaki jest status mieszkańców (biedni, bogaci, młodzi, starzy), jakie mają plany i oczekiwania wobec gminy, co stanowi ich największy problem. Dopiero po takiej analizie może spróbować zdefiniować, co będzie działaniem na rzecz „dobra” tej konkretnej jednostki samorządu terytorialnego, co właśnie tu i teraz można zrobić pożytecznego, co zaproponować, a przed czym przestrzegać.

Ślubuje, że będzie dbał nie tylko o dobro swoich wyborców, ale także o dobro wszystkich mieszkańców oraz to, że będzie się liczył z ich opiniami, skargami i postulatami. Nie może realizować postulatu „troski o dobro”, nie zważając na opinie ludzi. Musi swoje działania tak wyważyć, żeby jednocześnie osiągnąć zadowolenie jak największej liczby mieszkańców. Powinien przyjmować i przekazywać właściwym organom, komisjom rady, całej radzie, organowi wykonawczemu jedynie te wnioski i postulaty, które uzna za zgodne z interesem całej wspólnoty samorządowej.

Interwencje radnego mogą przybierać formę interpelacji i wniosków. Należy pamiętać, że mieszkańcy nie mają uprawnień do zaskarżania uchwał radny gminy, które są niezgodne z ich żądaniami dotyczącymi np. zmiany nazwy ulic (por. wyrok NSA z 6 listopada 2002 r., sygn. akt II SA 1968-1974/2002).

Mieszkańcy oczekują od radnego nie tylko szybkiej informacji i efektywnego działania, ale także składania sprawozdań z podejmowanych inicjatyw i pracy w radzie. Radny powinien starać się być osobą znaną, by każdy zainteresowany mógł do niego dotrzeć. Wywiady, odczyty, wystąpienia telewizyjne czy radiowe nie mogą być celem samym w sobie, ale muszą dawać mieszkańcom poczucie, że ktoś o nich dba i interesuje się ich sprawami, stara się pomóc w rozwiązywaniu problemów danej społeczności.

Kwestią indywidualną, często uzależnioną od charakteru i temperamentu radnego, jest to, jak rozłoży akcenty w kontaktach z mieszkańcami. Ustawy nie określają, jak radny ma utrzymywać stałą więź z mieszkańcami. Najbardziej rozpowszechnioną formą są dyżury. Ustawodawca nie określa gdzie powinny się odbywać. Najwłaściwszym rozwiązaniem jest, aby dyżury radnych odbywały się w urzędzie gminy/starostwie powiatowym, nie ma jednak przeszkód, aby radni pełnili je w lokalach stanowiących siedziby popierających ich komitetów wyborczych czy partii politycznych (na ten temat czytaj także: R. Skwarło, Dyżury radnego w lokalu komunalnym, „Wspólnota” nr 7/2005, s. 46). Kontakt z mieszkańcami może być również realizowany bezpośrednio.

Duże możliwości dają również współczesne środki komunikacji, np. fora internetowe, strony www czy własna skrzynka e-mailowa – pewni anonimowości internauci są bardziej szczerzy, dzięki czemu chętniej dzielą się swoimi uwagami. Dobrą formą podtrzymywania kontaktu ze społecznością lokalną są wysyłane co jakiś czas listy do mieszkańców własnego osiedla czy okręgu wyborczego, informujące o najważniejszych kierunkach działań oraz o osiągniętych i spodziewanych efektach prac radnego.

Pan Henryk Babuśka o tym zapomniał.
Nie tylko On.

WYBORCA